มาตรฐานการติดตั้งทางไฟฟ้าสำหรับประเทศไทย : ระบบการผลิตไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์ที่ติดตั้งบนหลังคา พ.ศ.2565

ระบบผลิตพลังไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์ที่ติดตั้งบนหลังคา ที่สภาวะปัจจุบันมีการพัฒนาและเปลี่ยนแปลง ทั้งในด้านประสิทธิภาพ ความสะดวกและความปลอดภัย ทางสมาคมวิศวกรรมสถานแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์ โดยสาขาวิศวกรรมไฟฟ้า จึงเห็นควรให้มีการปรับปรุง มาตรฐานการติดตั้งระบบผลิตพลังไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์ที่ติดตั้งบนหลังคา ฉบับพิมพ์เดือนพฤศจิกายน พ.ศ.2559

แม้ว่าจะมีการพัฒนาเทคโนโลยีของระบบผลิตพลังไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์ที่ติดตั้งบนหลังคา ที่แตกต่างไปจากดั้งเดิม ในการออกแบบ การติดตั้ง และการบำรุงรักษาของมาตรฐานฉบับปรับปรุงนี้ ยังคงไว้ในเรื่องของความปลอดภัยของผู้ดำเนินการติดตั้ง ผู้ใช้งาน รวมถึงความปลอดภัยของจ้าหน้าที่ดับเพลิง ในขณะเข้าปฏิบัติงานกรณีที่เกิดเพลิงไหม้

มาตรฐานฉบับปรับปรุงนี้ยังคงรายละเอียด ของการออกแบบและติดตั้งของอุปกรณ์ไฟฟ้าในส่วนของระบบไฟฟ้าที่เป็นระบบผลิตไฟฟ้าด้านกระแสตรง สำหรับระบบไฟฟ้าด้านกระแสสลับจะต้องออกแบบและติดตั้งตามมาตรฐานการติดตั้งทางไฟฟ้าสำหรับประเทศไทยของ วสท.

มาตรฐานฉบับ พ.ศ.2565 นี้บังคับใช้เฉพาะผู้ใช้ไฟเท่านั้น มิได้บังคับครอบคลุมการออกแบบหรือติดตั้งของการไฟฟ้าฯ  มาตรฐานฉบับนี้เหมาะสำหรับผู้ที่ได้รับการอบรม หรือผู้ที่มีความรู้ทางด้านการออกแบบหรือติดตั้งระบบไฟฟ้าเป็นอย่างดีเท่านั้น ผู้ใช้มาตรฐานฯ ควรใช้อย่างระมัดระวังและมีวิจารณญาณ กรณีที่ไม่มั่นใจควรขอคำปรึกษาจากผู้เชี่ยวชาญในการตัดสินใจ โดย วสท. ไม่รับผิดชอบใด ๆ ที่เป็นผลสืบเนื่องทั้งโดยตรงหรือโดยอ้อมที่เกิดจากการเผยแพร่การใช้หรือการปฏิบัติตามมาตรฐานฯ และไม่ได้รับประกันความถูกต้องหรือความครบถ้วนสมบูรณ์ของข้อมูลใด ๆ ในมาตรฐานฯ ฉบับนี้

ฉบับก่อนหน้า ฉบับพิมพ์ครั้งแรกแ โดยตีพิมพ์เดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2559

ฉบับปัจจุบัน  เป็นฉบับที่ปรับปรุงครั้งที่ 2 โดยเป็นฉบับพิมพ์เดือนกรกฎาคม  พ.ศ. 2565

ประเด็นสำคัญของการปรับปรุงมาตรฐาน ฉบับ พ.ศ.2565 มีดังนี้

1.  ขยายขอบเขตการเชื่อมต่ออุปกรณ์ ที่รวมถึงระบบจัดกักเก็บพลังงานแบตเตอรี่ไฟฟ้า (battery energy storage system, BESS) อุปกรณ์แปลงไฟฟ้าเพื่อประจุและคายประจุไฟฟ้าสำหรับแบตเตอรี่

2.  ขยายขอบเขต PV array ที่ติดตั้งใช้งานบนอาคารต้องมีค่า V_{OC ARRAY}  สูงสุด ดังนี้

• แรงดันไฟฟ้ากระแสตรงไม่เกิน 1,000 โวลต์ สำหรับอาคารที่พักอาศัย
• แรงดันไฟฟ้ากระแสตรงไม่เกิน 1,500 โวลต์ สำหรับอาคารอื่น ๆ ที่ไม่ใช่ที่พักอาศัย

3.  เพิ่มข้อบังคับการติดตั้งอุปกรณ์ที่ทำหน้าที่หยุดทำงานฉุกเฉิน (rapid shutdown)

มาตรฐานฉบับปรับปรุงนี้ยังคงรายละเอียดของการออกแบบและติดตั้งของอุปกรณ์ไฟฟ้าในส่วนของระบบไฟฟ้าที่เป็นระบบผลิตไฟฟ้าด้านกระแสตรง สำหรับระบบไฟฟ้าด้านกระแสสลับจะต้องออกแบบและติดตั้งตามมาตรฐานการติดตั้งทางไฟฟ้าสำหรับประเทศไทย ของ วสท.

มาตรฐานการติดตั้งทางไฟฟ้าสำหรับประเทศไทย : ระบบการผลิตไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์ที่ติดตั้งบนหลังคา ฉบับก่อนหน้า ตีพิมพ์เดือนพฤศจิกายน พ.ศ.2559 ฉบับปัจจุบัน ตีพิมพ์เดือนกรกฎาคม  พ.ศ.2565

คณะอนุกรรมการปรับปรุงมาตรฐานการติดตั้งทางไฟฟ้า :

ระบบการผลิตไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์ที่ติดตั้งบนหลังคา

พ.ศ.2561 – พ.ศ. 2565

• วสท.มีรอบเวลาการปรับปรุงปรุงมาตรฐานทุก 5 ปี หรือเมื่อกฎหมาย /มาตรฐานอ้างอิงหลักมีการเปลี่ยนแปลง

มาตรฐานการติดตั้งทางไฟฟ้าสำหรับประเทศไทย : ระบบการผลิตไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์ที่ติดตั้งบนหลังคา ฉบับพิมพ์ พ.ศ. 2561
ได้รับการรับรองจากสภาวิศวกร เมื่อวันที่ 13 ก.ย. 2564
(หมายเหตุ ฉบับที่จำหน่ายนี้เป็นฉบับแก้ไขปรับปรุงครั้งที่ 1 พิมพ์ครั้งที่ 2 พ.ศ.2565)

โดยมีวงรอบการรับรองมาตรฐานปฏิบัติวิชาชีพ ตั้งแต่วันที่ 13 กันยายน พ.ศ. 2564 – 12 กันยายน พ.ศ. 2569
“Recognized by Council of Engineers, Thailand from year AD 2021 to AD 2026”

ขอบเขตงาน ครอบคลุม
-ข้อกำหนดการติดตั้งและความปลอดภัยด้านกระแสตรงของระบบผลิตไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์ที่ติดตั้งบนหลังคา โดยรวมถึงการต่อเคเบิลของ PV array PV string อุปกรณ์ป้องกันทางไฟฟ้า อุปกรณ์ตัดต่อ การต่อลงดิน อุปกรณ์เปลี่ยนรูปแบบพลังงานสำหรับระบบกักเก็บพลังงานแบตเตอรี่ อุปกรณ์แปลงไฟฟ้าเพื่อประจุและคายประจุไฟฟ้าสำหรับแบตเตอรี่ แต่ไม่รวมอุปกรณ์ด้านโหลด
-สำหรับข้อกำหนดการติดตั้งอุปกรณ์กระแสสลับ นอกจากที่ระบุในมาตรฐานนี้ให้เป็นไปตามมาตรฐานการติดตั้งทางไฟฟ้าสำหรับประเทศไทย

ประเภทงานที่สามารถนำมาตรฐานนี้ไปใช้
-วิศวกร สถาปนิก ช่างไฟฟ้า ผู้ออกแบบ ที่ปรึกษา ผู้รับเหมา และผู้เกี่ยวข้องกับการออกแบบและติดตั้งระบบการผลิตไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์
-ส่วนราชการที่มีอำนาจควบคุม กำกับ ดูแล และเกี่ยวข้องกับระบบการผลิตไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์ที่ติดตั้งบนหลังคา รวมถึงหน่วยงานผู้ออกมาตรฐานที่เกี่ยวข้อง
-นักวิชาการ นักศึกษาในคณะวิศวกรรมศาสตร์-สาขาไฟฟ้า สถาบันอุดมศึกษา และสถาบันอื่นๆ ที่เปิดสอนด้านวิชาไฟฟ้า
-สมาคมวิชาชีพที่เกี่ยวข้องด้านงานวิศวกรรมไฟฟ้า
-ผู้ตรวจสอบอาคาร
-เจ้าหน้าที่ความปลอดภัยวิชาชีพ
-ผู้ประกอบการ ผู้ให้บริการ ทางด้านวิศวกรรมไฟฟ้าระบบการผลิตไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์ที่ติดตั้งบนหลังคา

ทั้งนี้ การปฏิบัติงานต้องสอดคล้องตามกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการปฏิบัติวิชาชีพที่เกี่ยวข้อง