มาตรฐานความปลอดภัยในงานก่อสร้าง เล่ม 4 ความปลอดภัยในการปฏิบัติงานภายใต้สภาวะแวดล้อมพิเศษต่างๆ

 มาตรฐานความปลอดภัยในงานก่อสร้าง เล่ม 4 ความปลอดภัยในการปฏิบัติงานภายใต้สภาวะแวดล้อมพิเศษต่างๆ นับเป็นมาตรฐานปรับปรุงครั้งที่ 1 พ.ศ. 2563  โดยปรับปรุงจาก “มาตรฐานความปลอดภัยสำหรับงานก่อสร้างอาคาร” ฉบับ พ.ศ. 2518  ซึ่งเดิมมีเพียงเล่มเดียว แต่ฉบับปรับปรุงแยกเป็น 4 เล่ม  โดยแก้ไขชื่อใหม่เป็น “มาตรฐานความปลอดภัยในงานก่อสร้าง” ซึ่งมีการเพิ่มขอบเขตงานจากงานอาคารเพียงอย่างเดียวเป็นเพิ่มงานอื่นๆ และแยกเป็น 4 เล่ม ดังนี้

เล่ม 1 ความปลอดภัยในเรื่องการจัดการทั่วไป เพิ่มเนื้อหาใหม่ทั้งเล่ม

เล่ม 2 ความปลอดภัยในการใช้เครื่องมือและเครื่องจักร  เพิ่มเรื่อง ลิฟต์ขนส่งชั่วคราว

เล่ม 3 ความปลอดภัยในขั้นตอนการปฏิบัติงานต่างๆ เพิ่มเรื่อง เครื่องจักรและพื้นที่ผสมคอนกรีต  งานยกหรือเคลื่อนย้ายอาคาร งานจัดจราจรและการจัดการขนส่ง ความปลอดภัยในการติดตั้งลิฟต์ถาวร

เล่ม 4 ความปลอดภัยในการปฏิบัติงานภายใต้สภาวะแวดล้อมพิเศษต่างๆ  เพิ่มเรื่อง การทำงานในที่มีฝุ่นหรือละอองขนาดเล็ก การทำงานในที่เกิดแรงกระแทก การทำงานในที่มีแสงน้อยหรือในที่มืด และการทำงานก่อสร้างในลำน้ำและชายฝั่งทะเล

มาตรฐานความปลอดภัยในงานก่อสร้างนี้จัดทำขึ้น โดยคณะทำงานมาตรฐานความปลอดภัยในงานก่อสร้าง ภายใต้คณะอนุกรรมการสาขาบริหารงานก่อสร้าง  ซึ่งกำกับดูแลโดยคณะกรรมการสาขาวิศวกรรมโยธา วิศวกรรมสถานแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์ (วสท.) โดยมาตรฐานเล่มนี้นับเป็นมาตรฐานเล่มที่ 4 จากมาตรฐานความปลอดภัยในงานก่อสร้างซึ่งมี 4 เล่ม ดังที่กล่าวไว้ข้างต้นนี้

มาตรฐานความปลอดภัยในงานก่อสร้าง เล่มที่ 4 ฉบับนี้จัดทำเพื่อให้ผู้ที่เกี่ยวข้องในงานก่อสร้างในสภาวะแวดล้อมพิเศษทราบถึงแนวทางปฏิบัติและสามารถนำไปประยุกต์ใช้งานก่อสร้าง เพื่อให้เกิดความปลอดภัยในขณะทำงานก่อสร้างในสภาวะแวดล้อมพิเศษดังกล่าว  โดยมีขอบเขตครอบคลุมในช่วงเวลาการเตรียมการก่อสร้าง และขณะดำเนินงานก่อสร้าง อย่างไรก็ตามการประยุกต์ใช้งานดังกล่าวจำเป็นต้องคำนึงหลักทางวิศวกรรมตามสภาพหน้างานที่อาจมีความแตกต่างจากข้อกำหนดที่กล่าวไว้ในมาตรฐาน และการนำมาตรฐานนี้ไปใช้ควรอยู่ในความดูแลและกำกับของวิศวกร

การร่างและเรียบเรียงเนื้อหามาตรฐานความปลอดภัยในงานก่อสร้าง เล่ม 4 เป็นเรื่องการทำงานในสภาวะแวดล้อมพิเศษ ที่เป็นการบูรณาการความรู้ในหลายศาสตร์เมาเพื่อประโยชน์ในการทำงานก่อสร้างเพื่อความปลอดภัย จึงเป็นเรื่องที่มีขอบเขตและความลึกของเนื้อหาที่แตกต่างจากงานวิศวกรรมทั่วไป โดยคณะทำงานหวังว่าเนื้อหาที่นำเสนอจะเป็นประโยชน์แก่ผู้ใช้งานทั้งในฐานะเจ้าหน้าที่ความปลอดภัย ผู้ปฏิบัติงาน วิศวกรคุมงาน ที่ปรึกษา  เจ้าของกิจการก่อสร้าง ส่วนราชการ และหน่วยงานเอกชนที่เกี่ยวข้องกับงานก่อสร้าง  หากมีข้อเสนอแนะท่านสามารถส่งกลับมาที่ วสท. จักขอบคุณยิ่งเพื่อจะได้ประกอบการปรับปรุงมาตรฐานต่อไป ทั้งนี้ วิศวกรรมสถานแห่งประเทศไทยฯ ขอเรียนให้ผู้ใช้งานตามมาตรฐานนี้ พิจารณาให้เหมาะสมตามบริบทของตนเอง และมีความตระหนักอย่างรอบคอบ ถึงความรับผิดชอบทั้งผลดีและความเสียหายด้วยตนเอง ที่เป็นผลมาจากการใช้งาน หรือการอ้างอิงเนื้อหาจากมาตรฐานฉบับนี้ ทั้งทางตรงและทางอ้อม

(ฉบับก่อนหน้า เป็น “มาตรฐานความปลอดภัยสำหรับงานก่อสร้างอาคาร” ฉบับพิมพ์ครั้งที่ 10 พฤศจิกายน 2539 คลิ๊กดูที่นี่) ปัจจุบันไม่มีจำหน่ายหน้าร้าน  มีการจัดพิมพ์ครั้งแรกเมื่อปี 2518  ปัจจุบันได้มีการแยกเป็น 4 เล่ม ซึ่งเล่ม 1, 2 และ 4 จัดพิมพ์แล้วเสร็จ ยังเหลือเล่ม 3 กำหนดแล้วเสร็จกลางปี 2565

(ฉบับปัจจุบัน) เล่ม 4 นี้ นับเป็นการปรับปรุงครั้งที่ 1 ฉบับพิมพ์เดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2564 เป็นการปรับปรุง “มาตรฐานความปลอดภัยสำหรับงานก่อสร้างอาคาร” ฉบับ พ.ศ. 2518 โดยแก้ไขชื่อใหม่เป็น “มาตรฐานความปลอดภัยในงานก่อสร้าง” ซึ่งมีการเพิ่มขอบเขตงานจากงานอาคารเพียงอย่างเดียวเป็นเพิ่มงานอื่น ๆ และแยกเป็น 4 เล่ม เช่น เล่ม 1 การจัดการทั่วไป เพิ่มเนื้อหาใหม่ทั้งเล่ม, เล่ม 2 ความปลอดภัยในการใช้เครื่องมือเครื่องจักร เพิ่มเรื่องลิฟต์ขนส่งชั่วคราว เล่ม 3 ความปลอดภัยในขั้นตอนการปฏิบัติงานต่าง ๆ เพิ่มเรื่องเครื่องจักรและพื้นผสมคอนกรีต งานยกหรือเคลื่อนย้ายอาคาร งานจัดจราจรและการจัดการขนส่ง เล่ม 4 ความปลอดภัยในการปฏิบัติงานภายใต้สภาวะแวดล้อมพิเศษต่าง ๆ เพิ่มเรื่องการทำงานในที่มีฝุ่นหรือละอองขนาดเล็ก การทำงานในที่เกิดแรงกระแทก การทำงานในที่มีแสงน้อยหรือในที่มืด และการทำงานก่อสร้างในลำน้ำและชายฝั่งทะเล

เล่ม 4 นี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อให้ผู้ที่เกี่ยวข้องในงานก่อสร้างในสภาวะแวดล้อมพิเศษทราบถึงแนวทางปฏิบัติและสามารถนำไปประยุกต์ใช้งานก่อสร้าง เพื่อให้เกิดความปลอดภัยในขณะทำงานก่อสร้างในสภาวะแวดล้อมพิเศษดังกล่าว  โดยมีขอบเขตครอบคลุมในช่วงเวลาการเตรียมการก่อสร้าง และขณะดำเนินงานก่อสร้าง อย่างไรก็ตามการประยุกต์ใช้งานดังกล่าวจำเป็นต้องคำนึงหลักทางวิศวกรรมตามสภาพหน้างานที่อาจมีความแตกต่างจากข้อกำหนดที่กล่าวไว้ในมาตรฐาน และการนำมาตรฐานนี้ไปใช้ควรอยู่ในความดูแลและกำกับของวิศวกร

แผนการปรับปรุงมาตรฐานความปลอดภัยในงานก่อสร้าง

เล่ม 4 ความปลอดภัยในการปฏิบัติงานภายใต้สภาวะแวดล้อมพิเศษต่างๆ

วสท. มีนโยบายในการปรับปรุงมาตรฐาน เมื่อกฎหมาย และมาตรฐานอ้างอิงมีการเปลี่ยนแปลง

แผนการปรับปรุงมาตรฐาน

อย่างน้อย 5 ปี หลังการจัดพิมพ์มาตรฐานจึงจะมีการปรับปรุง