มาตรฐานความปลอดภัยในงานก่อสร้าง เล่ม 2 ความปลอดภัยในการใช้เครื่องมือและเครื่องจักร

ปัจจุบันงานก่อสร้างในประเทศไทยได้ก้าวรุดหน้า และเพิ่มปริมาณขึ้นมาก รวมทั้งการนำเอาเทคนิควิชาการใหม่ ๆ เข้ามาใช้ ไม่ว่าจะเป็นอุปกรณ์ เครื่องมือ และเครื่องจักร เพื่อทุ่นแรง และประหยัดเวลาในการทำงาน แต่สิ่งที่เกิดขึ้นจากการปฏิบัติงานในงานก่อสร้าง คือ อุบัติการณ์ หรืออุบัติเหตุ ซึ่งการเกิดแต่ละครั้งก่อให้เกิดความสูญเสียทั้งชีวิตและทรัพย์สินมากขึ้น จากสถิติการเกิดอุบัติเหตุจากงานก่อสร้าง พบว่ายังมีผู้เกี่ยวข้องไม่ว่าจะเป็นผู้ปฏิบัติงาน ผู้สัญจรผ่านบริเวณก่อสร้าง ผู้คุมงาน ฯลฯ มีความเสี่ยงต่อการเกิดอุบัติเหตุจากงานก่อสร้าง ดังนั้น การป้องกันอุบัติเหตุและการลดการเกิดอุบัติเหตุ จึงเป็นเรื่องที่ต้องรีบเร่งและให้มีการปฏิบัติอย่างจริงจัง เพื่อลดความสูญเสียทั้งชีวิตและทรัพย์สิน

มาตรฐานความปลอดภัยในงานก่อสร้าง เล่มที่ 2 ฉบับนี้ จัดทำเพื่อให้ผู้ที่เกี่ยวข้องในงานก่อสร้าง ทราบถึงแนวทางปฏิบัติ และสามารถนำไปประยุกต์ใช้งานก่อสร้าง เพื่อให้เกิดความปลอดภัย ในขณะใช้เครื่องมือและเครื่องจักรในการทำงานก่อสร้าง โดยมีขอบเขตครอบคลุมในช่วงเวลาดำเนินงานก่อสร้าง อย่างไรก็ตาม การประยุกต์ใช้งานดังกล่าวจำเป็นต้องคำนึงหลักทางวิศวกรรม ตามสภาพหน้างานที่อาจมีความแตกต่างจากข้อกำหนดที่กล่าวไว้ในมาตรฐาน และการนำมาตรฐานนี้ไปใช้ ควรอยู่ในความดูแลและกำกับของวิศวกร ทั้งนี้หน่วยการวัดต่าง ๆ ที่ปรากฏในมาตรฐานเล่มนี้ อาจมีการใช้หลายระบบเพื่อให้สอดคล้องกับการใช้งาน และการสื่อสารระหว่างผู้ปฏิบัติที่หน้างานได้ตรงกัน

มาตรฐานความปลอดภัยในงานก่อสร้างนี้จัดทำขึ้นโดยคณะทำงานมาตรฐานความปลอดภัยในงานก่อสร้าง ภายใต้คณะอนุกรรมการสาขาบริหารงานก่อสร้าง วิศวกรรมสถานแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์ (วสท.) โดยมาตรฐานเล่มนี้ เป็นมาตรฐานเล่มที่ 2 จากมาตรฐานความปลอดภัยในงานก่อสร้างซึ่งมี 4 เล่ม ดังนี้

มาตรฐานเล่มที่ 1 ความปลอดภัยในเรื่องการจัดการทั่วไป

มาตรฐานเล่มที่ 2 ความปลอดภัยในการใช้เครื่องมือและเครื่องจักร

มาตรฐานเล่มที่ 3 ความปลอดภัยในขั้นตอนการปฏิบัติงานต่าง ๆ

มาตรฐานเล่มที่ 4 ความปลอดภัยในการปฏิบัติงานภายใต้สภาวะแวดล้อมพิเศษต่าง ๆ

ฉบับก่อนหน้า คลิ๊กดูที่นี่(พิมพ์ครั้งที่ 10 พฤศจิกายน 2539) เป็นมาตรฐานฉบับพิมพ์เล่มไม่มีจำหน่ายหน้าร้าน  มีจำหน่ายเฉพาะ E-Book โดยเป็นฉบับที่พิมพ์รวมเล่ม  เนื้อหามาตรฐานเป็นการพิมพ์ซ้ำ ยังไม่มีการปรับปรุงนับแต่การจัดพิมพ์ครั้งแรกเมื่อปี 2518  ปัจจุบันได้มีการแยกเป็น 4 เล่ม ซึ่งเล่ม 1-2 จัดพิมพ์แล้วเสร้จ เล่ม 3-4 อยู่ระหว่างการปรับปรุง กำหนดแล้วเสร้จปลายปี 2562

(ฉบับปัจจุบัน) เล่ม 2 นี้ นับเป็นการปรับปรุงครั้งที่ 1 ฉบับพิมพ์ เดือนตุลาคม พ.ศ. 2561 เป็นการปรับปรุง “มาตรฐานความปลอดภัยสำหรับงานก่อสร้างอาคาร” ฉบับ พ.ศ. 2518 โดยแก้ไขชื่อใหม่เป็น “มาตรฐานความปลอดภัยในงานก่อสร้าง” ซึ่งมีการเพิ่มขอบเขตงานจากงานอาคารเพียงอย่างเดียวเป็นเพิ่มงานอื่น ๆ และแยกเป็น 4 เล่ม เช่น เล่ม 1 การจัดการทั่วไป เพิ่มเนื้อหาใหม่ทั้งเล่ม, เล่ม 2 ความปลอดภัยในการใช้เครื่องมือเครื่องจักร เพิ่มเรื่องลิฟต์ขนส่งชั่วคราว เล่ม 3 ความปลอดภัยในขั้นตอนการปฏิบัติงานต่าง ๆ เพิ่มเรื่องเครื่องจักรและพื้นผสมคอนกรีต งานยกหรือเคลื่อนย้ายอาคาร งานจัดจราจรและการจัดการขนส่ง เล่ม 4 ความปลอดภัยในการปฏิบัติงานภายใต้สภาวะแวดล้อมพิเศษต่าง ๆ เพิ่มเรื่องการทำงานในที่มีฝุ่นหรือละอองขนาดเล็ก การทำงานในที่เกิดแรงกระแทก การทำงานในที่มีแสงน้อยหรือในที่มืด และการทำงานก่อสร้างในลำน้ำและชายฝั่งทะเล

เล่ม 2 นี้ เนื้อหาจะเน้นไปที่ข้อกำหนดทั่วไป ข้อกำหนดการใช้งานเครื่องมือและเครื่องจักรในงานก่อสร้าง รวมถึงการออกแบบและติดตั้งเครื่องมือหลักในงานก่อสร้าง เช่น นั่งร้าน บันไดไต่ ราวกันตก แผงป้องกันวัสดุตกหล่น ลิฟต์ขนส่งวัสดุและลิฟต์โดยสารชั่วคราวในงานก่อสร้าง และปั้นจั่น และที่ขาดไมไ่ด้คือ กฎหมาย มาตรฐาน และเอกสารอ้างอิงที่ใช้สำหรับอ้างอิงที่มาของเครื่องมือและเครื่องจักรเหล่านี้ ซึ่งจะเป็นประโยชน์แก่ผู้อ่านในการค้นคว้าข้อมูลเพิ่มเติม

แผนการปรับปรุงมาตรฐาน

เล่ม 2 ความปลอดภัยในการใช้เครื่องมือและเครื่องจักร

เนื่องจากมาตรฐานเล่ม 2 นี้ เพิ่งปรับปรุงแล้วเสร็จเมื่อปลายปี 2561  มาตรฐานจึงยังทันสมัยใช้งานได้ โดยมีแผนการปรับปรุงเมื่อมาตรฐานมีการ Up date เทคโนโลยีเครื่องมือและเครื่องจักร รวมถึง กฎหมายอ้างอิงมีการเปลี่ยนแปลง

แผนการปรับปรุงมาตรฐาน

อย่างน้อย 5 ปี หลังการจัดพิมพ์มาตรฐานจึงจะมีการปรับปรุง

มาตรฐานความปลอดภัยในงานก่อสร้าง เล่ม 2 ความปลอดภัยในการใช้เครื่องมือและเครื่องจักร
พิมพ์ครั้งที่ 1 เดือนตุลาคม พ.ศ.2561
ได้รับการรับรองจากสภาวิศวกร  เมื่อวันที่ 11 ตุลาคม พ.ศ.2564

โดยมีวงรอบการรับรองมาตรฐานปฏิบัติวิชาชีพ ตั้งแต่วันที่ 11 ตุลาคม พ.ศ.2564 – 10 ตุลาคม พ.ศ.2569
“Recognized by Council of Engineers, Thailand from year AD 2021 to AD 2026”

ขอบเขตงาน ครอบคลุม
-ข้อกำหนดทั่วไป ข้อกำหนดการใช้งาน ขั้นตอนเตรียมการและตรวจสอบ รวมถึงการรื้อถอน (หากมี) และกฎหมาย มาตรฐาน และเอกสารอ้างอิง โดยครอบคลุมเครื่องมือและเครื่องจักรด้านล่างนี้

ประเภทงานที่สามารถนำมาตรฐานนี้ไปใช้
-วิศวกรโยธาผู้ออกแบบเครื่องมือและเครื่องจักรที่ใช้ในงานก่อสร้าง บริษัทผู้รับเหมาก่อสร้าง บริษัทที่ปรึกษา
-หัวหน้างาน ผู้ควบคุมงาน ผู้จัดการโครงการ รวมถึงผู้ปฏิบัติงานในไซต์งานก่อสร้างต่างๆ
-เจ้าหน้าที่ความปลอดภัยวิชาชีพ
-เจ้าของโครงการก่อสร้าง และฝ่ายที่เกี่ยวข้องในการจัดหาวัสดุเพื่อความปลอดภัยในงานก่อสร้าง
-ส่วนราชการที่เกี่ยวข้องกับงานรักษาความปลอดภัยในงานก่อสร้าง และส่วนที่ควบคุม กำกับ และดูแลความปลอดภัยในไซต์ก่อสร้าง และการคุ้มครองสวัสดิภาพแรงงาน หน่วยงานที่ควบคุมดูแลเรื่องสภาพแวดล้อมและสุขาภิบาลในไซต์งานก่อสร้าง รวมถึงหน่วยงานผู้กำหนดมาตรฐานด้านความปลอดภัยในการใช้เครื่องมือและเครื่องจักรในงานก่อสร้าง
-นักวิชาการ นักศึกษาในคณะวิศวกรรมศาสตร์-สาขาโยธา สถาบันอุดมศึกษา และสถาบันอื่นๆ ที่เปิดสอนวิชาด้านการก่อสร้าง
-สมาคมวิชาชีพที่เกี่ยวข้อง 
-ผู้ผลิต ผู้ขายวัสดุเครื่องมือและเครื่องจักรที่ใช้ในงานก่อสร้างด้านบนดังกล่าว

ทั้งนี้ การปฏิบัติงานต้องสอดคล้องตามกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการปฏิบัติวิชาชีพที่เกี่ยวข้อง